Van điều khiển là thiết bị quan trọng giúp đóng/mở, điều tiết dòng chảy hoàn toàn tự động trong các hệ thống công nghiệp. Tùy theo nhu cầu, bạn có thể lựa chọn van điều khiển khí nén, điện, tuyến tính… với đa dạng mẫu mã, chất liệu inox 304/316 bền bỉ, chống ăn mòn.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ van điều khiển là gì, các loại phổ biến và cách chọn đúng sản phẩm cho hệ thống của mình. Khám phá ngay cùng Asia Industry! 

Van Điều Khiển Là Gì?

Van điều khiển là thiết bị van công nghiệp tự động, được lắp đặt trong hệ thống đường ống nhằm điều tiết lưu lượng, áp suất hoặc nhiệt độ của dòng chất lỏng hoặc khí. Khác với các loại van vận hành thủ công, van điều khiển được đóng/mở tự động nhờ tín hiệu điều khiển từ bộ truyền động điện hoặc khí nén.

Thiết bị này giúp tối ưu hóa quá trình vận hành, đảm bảo độ chính xác cao và giảm thiểu tối đa sự can thiệp thủ công của con người, đặc biệt hiệu quả trong các nhà máy có hệ thống đường ống phức tạp hoặc quy mô lớn.

Van Điều Khiển Có Những Loại Nào?

Van điều khiển hiện nay được phân thành hai nhóm chính van điều khiển bằng khí nén và van điều khiển bằng điện. Mỗi loại đều có ưu điểm riêng, phù hợp với các yêu cầu kỹ thuật và điều kiện môi trường khác nhau.

Van điều khiển khí nén

Van điều khiển khí nén là loại van hoạt động hoàn toàn tự động nhờ vào lực tác động của khí nén. Thiết bị này cho phép đóng/mở hoặc điều tiết lưu lượng dòng chảy trong hệ thống đường ống bằng cách nhận tín hiệu điều khiển thông qua bộ truyền động khí nén (pneumatic actuator). Van có thể vận hành theo kiểu ON/OFF hoặc tuyến tính theo tín hiệu đầu vào.

Cấu Tạo

• Phần thân van: Đây là phần tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, được lắp đặt trên đường ống. Tùy vào ứng dụng cụ thể, phần van cơ có thể là van bi, van bướm, van cầu hoặc van cổng. Chất liệu thân van có thể là inox, gang, thép, nhựa… tùy theo môi trường sử dụng (hóa chất, nước sạch, hơi nóng…).
  
• Bộ điều khiển khí nén (actuator): Đây là bộ phận thực hiện thao tác đóng/mở van thông qua áp suất khí nén. Có thể là dạng ON/OFF hoặc tuyến tính (nhận tín hiệu 4–20mA, 0–10V… để điều chỉnh góc mở theo tỷ lệ).

Nguyên Lý Hoạt Động

Khi có áp suất khí nén được cấp vào bộ truyền động, lực khí sẽ tạo chuyển động quay hoặc tuyến tính tùy cấu trúc, tác động lên trục van và làm van đóng hoặc mở theo yêu cầu. Quá trình điều khiển diễn ra nhanh, chính xác và không cần thao tác thủ công.

• Với tín hiệu ON/OFF, van đóng/mở hoàn toàn.
• Với tín hiệu tuyến tính, van sẽ mở theo một tỷ lệ cụ thể (ví dụ mở 30%, 60%…) nhờ vào bộ định vị.

Ưu Điểm

• Vận hành nhanh, phản ứng tức thì, phù hợp với hệ thống cần điều khiển liên tục
• An toàn tuyệt đối trong môi trường dễ cháy nổ (do không dùng điện trực tiếp)
• Thiết kế nhỏ gọn, dễ lắp đặt, bảo trì và thay thế
• Chi phí vận hành thấp, độ bền cao, ít hỏng hóc
• Phù hợp với hệ thống điều khiển từ xa, tự động hóa công nghiệp hiện đại

Các Loại Phổ Biến 

Tùy theo cấu tạo thân van và nhu cầu ứng dụng, van điều khiển khí nén được chia thành nhiều loại, phổ biến nhất gồm:

• Van bi điều khiển khí nén
• Van bướm điều khiển khí nén
• Van cầu điều khiển khí nén
• Van 3 ngã điều khiển khí nén
• Van xiên điều khiển khí nén

Van Điều Khiển Bằng Điện

Van điều khiển bằng điện là loại van sử dụng nguồn điện (thường là 24V, 220V hoặc 380V) để điều khiển quá trình đóng/mở. Van hoạt động nhờ một motor điện gắn trực tiếp trên thân van, giúp thao tác đóng/mở được thực hiện hoàn toàn tự động.

Cấu Tạo:

• Thân van: Là phần tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, có thể là van bi, van bướm, van cầu…
• Bộ điều khiển điện (motor): Là nơi nhận tín hiệu và thực hiện lệnh đóng/mở. Có hai loại chính: Van điện ON/OFF (đóng hoặc mở hoàn toàn) và Van điện tuyến tính (đóng/mở theo góc tùy chỉnh, điều khiển tỷ lệ qua tín hiệu analog như 4–20mA, 0–10V…).

Nguyên Lý Hoạt Động:

Khi cấp nguồn điện, động cơ sẽ quay và tác động lên trục van để đóng hoặc mở. Với van tuyến tính, góc quay sẽ thay đổi tùy theo tín hiệu đầu vào, cho phép kiểm soát lưu lượng một cách chính xác.

Ưu Điểm:

• Tự động hóa hoàn toàn, dễ tích hợp với hệ thống điều khiển PLC/Scada.
• Phù hợp cho các vị trí lắp đặt xa, nơi khó thao tác bằng tay.
• Hoạt động ổn định, độ chính xác cao.
• Không cần hệ thống khí nén phụ trợ.

Các Loại Phổ Biến

Trên thị trường hiện nay, van điều khiển bằng điện được thiết kế đa dạng nhằm đáp ứng các nhu cầu điều tiết lưu chất khác nhau. Các dòng phổ biến gồm:

• Van cầu điều khiển điện loại on/off và tuyến tính
• Van bướm điều khiển điện
• Van bi điều khiển điện
• Van 3 ngã điều khiển điện loại on/off và tuyến tính

Sự Khác Biệt Giữa Van Điều Khiển Tuyến Tính và Van On/Off

Van điều khiển tuyến tính và van on/off đều là thiết bị tự động hóa phổ biến trong hệ thống công nghiệp, tuy nhiên cách hoạt động và khả năng kiểm soát của chúng lại hoàn toàn khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp bạn lựa chọn loại van phù hợp với yêu cầu kỹ thuật và chi phí đầu tư.

Bảng So Sánh Van Tuyến Tính và Van On/Off

Tiêu chí	Van Tuyến Tính	Van On/Off
Nguyên lý hoạt động	Điều chỉnh tỉ lệ mở – đóng theo tín hiệu	Chỉ có hai trạng thái: Mở hoàn toàn hoặc Đóng hoàn toàn
Tín hiệu điều khiển	Tín hiệu analog (4–20mA, 0–10V)	Tín hiệu đóng/mở
Khả năng điều tiết	Chính xác, kiểm soát lưu lượng – áp suất – nhiệt độ	Không có khả năng điều tiết
Ứng dụng	Hệ thống yêu cầu tự động hóa cao, điều khiển linh hoạt	Hệ thống đơn giản cần thao tác bật/tắt nhanh
Chi phí	Cao hơn do yêu cầu bộ điều khiển tuyến tính	Thấp hơn, dễ triển khai
Phản hồi & kiểm soát	Có thể phản hồi tín hiệu, kiểm soát liên tục	Không phản hồi, điều khiển theo lệnh tức thì

Tùy theo đặc thù hệ thống và yêu cầu vận hành, bạn nên cân nhắc lựa chọn van phù hợp: 

Nếu cần kiểm soát chính xác và ổn định – chọn van tuyến tính. 

Nếu cần đóng/mở nhanh, đơn giản – van on/off là giải pháp tối ưu.

Ứng Dụng Của Van Điều Khiển

Van điều khiển được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống tự động nhờ khả năng điều tiết chính xác theo tín hiệu điều khiển. Một số ứng dụng phổ biến gồm:

• Điều khiển nhiệt độ: Kết hợp với cảm biến nhiệt và bộ điều khiển PID để duy trì nhiệt độ ổn định theo giá trị cài đặt.
• Điều khiển áp suất: Dùng cảm biến áp suất và bộ điều khiển để giữ áp suất hệ thống luôn trong ngưỡng cho phép, van có thể hoạt động như van giảm áp.
• Điều khiển lưu lượng: Đảm bảo lưu lượng dòng chảy chính xác trong các ngành thực phẩm, nước giải khát, hóa chất…

Việc lựa chọn đúng loại van và phương pháp điều khiển sẽ giúp hệ thống vận hành hiệu quả, tiết kiệm chi phí và nâng cao độ chính xác.

Asia Industry – Địa Chỉ Mua Van Điều Khiển Uy Tín, Giá Tốt

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp Van công nghiệp, Asia Industry tự hào là đơn vị phân phối van điều khiển khí nén, van điều khiển điện chính hãng – đầy đủ mẫu mã, chủng loại, giá cạnh tranh và luôn có sẵn hàng.

Chúng tôi cam kết:

• Sản phẩm chính hãng, đầy đủ chứng chỉ CO-CQ.
• Giao hàng nhanh toàn quốc, hỗ trợ kỹ thuật tận tâm.
• Tư vấn miễn phí, lựa chọn đúng loại van theo nhu cầu.
• Chiết khấu hấp dẫn cho đại lý và dự án số lượng lớn.

Liên hệ ngay để được báo giá tốt nhất! 

📍 Địa chỉ: 934 Bạch Đằng, Thanh Lương, Hai Bà Trưng, Hà Nội 

📞 Hotline: 0981 286 316

✉️ Email: vattuasia@gmail.com

🌐 Website: https://inoxsteel.vn

Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại van điều khiển, nguyên lý hoạt động cũng như cách lựa chọn phù hợp. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp tối ưu cho hệ thống đường ống – đừng ngần ngại liên hệ Asia Industry để được tư vấn và cung cấp sản phẩm chất lượng với giá tốt nhất!